Nederland is aan het puberen

Nederland zit midden in een fase van bezinning. Door alle omstandigheden, maatregelen en beperkingen, zijn we, of we het nu willen of niet, in een fase van heroverwegen gekomen. Het vinden van hoe nu verder vormgeven aan het leven.

Dat is precies waar de puberteit voor bedoeld is. Momenten nemen om bij jezelf naar binnen te keren. In contact komen met wie je in essentie bent, waar je passies, talenten en kwaliteiten liggen. Ontdekken wat je wilt met je leven. Ontdekken waar je blij van wordt en wat je werkelijk vervulling geeft. Dit doe je door ruimte te nemen om te ervaren en te voelen wat wel en niet klopt van wat je waarneemt om je heen. Door te onderscheiden of wat je denkt over jezelf en de wereld, waar is voor jou. Dat je je zelfbeeld en wereldbeeld, dat door anderen en/of omstandigheden gevormd en vervormd is, opschoont naar een juist en authentiek zelfbeeld dat overeenkomt met wie je in essentie bent.

Puberen is in het leven een zeer intens proces en gaat niet alleen over de leeftijdsfase van de puberteit. Puberen is een continu onderdeel van de menselijke ontwikkeling, van persoonlijke groei. Zo zal je vele keren in je leven het puberen doorleven om steeds meer jezelf te worden.

Puberen is intens omdat het niet alleen over jezelf gaat. Het gaat ook over de ander. Als je kijkt naar de puber dan zijn de ouders hier heel direct bij betrokken. Ik beperk me hier tot de ouders, maar het ook gaat over andere opvoeders, leraren, direct betrokkenen en de wereld om hen heen. De puber die de weg inslaat naar zelfstandigheid, naar het ontdekken van zijn authentieke IK. Die zijn droom en passie wil ontdekken om de juiste keuzes te gaan maken in zorg voor zichzelf. En ook m.b.t. relaties, studie en werk. De puber die leert te vertrouwen op zijn/haar gevoel, zijn/haar intuïtie, en daarnaar durft te handelen. De puber die loskomt van de verstrengelingen met de ouders om zijn/haar eigen ruimte, zijn/haar eigen plaats in de wereld in te nemen. De puber die zelfvertrouwen ontwikkeld om zijn/haar eigen wijsheid te gaan vormen door te kijken en luisteren wat anderen zeggen en te voelen wat wel en niet kloppend voor hem/haar is. De puber die zich verbindt met zijn/haar lichaam, als het ware emotioneel, mentaal en spiritueel meegroeit met zijn/haar fysieke ontwikkeling, zich gereed maakt voor de voorfase van de volwassenheid.

Puberen vraagt om ruimte en begrip om deze ontwikkelingen en groei te realiseren. En heeft ruimte en begrip in eerste instantie nodig van de ouders, die vertrouwen uitstralen en de puber gunnen om zijn/haar eigen authenticiteit te laten ontplooien. Wat het mogelijk maakt dat de puber zijn/haar dromen gaat leven, zijn/haar passies vorm gaat geven en vervulling in het leven gaat ervaren. Ouders die de puber zien als een spiegel, dus als een uitnodiging voor zelfreflectie en momenten van bewustwording om zelf ook verder te groeien. Om (nog) authentieker te worden, de eigen dromen (alsnog) te realiseren en vervulling in zichzelf gaan ervaren. Wat niet wegneemt dat de spiegels soms zeker confronterend zijn.

Puberen vraagt ruimte om ervaringen op te doen. Om bewust te worden wat het speelveld van het leven is. De puber vraagt om begrip, ondersteuning en als het nodig is een vangnet, als hij/zij over grenzen is gegaan die hem/haar fysiek, emotioneel of mentaal ‘breken’. De puber vraagt om gezien te worden als een zelfstandig individu en net als iedere volwassene, een ervaringswezen is. Dus ervaringen nodig heeft om te ontdekken wie hij/zij als authentiek zelfstandig individu is en wat hij/zij wil bijdragen hier op aarde.

Puberen vraagt om verbinding met het hart, zodat het hoofd (het denken) dienend wordt aan het hart. Het hart als een innerlijk kompas, als belangrijke bron om richting te geven aan het leven. Het hart dat vertrouwen geeft, ook al is de volgende stap nog niet duidelijk in beeld. Het hart dat de inzichten en bewustwording zal geven als het moment daar is. Het hart dat zich vrij voelt om te creëren en zingeving in het leven te ervaren.

Als de ruimte en het vertrouwen ontbreekt, kan dit zijn weerslag hebben op de puber. Niet als de puber zich sterk genoeg voelt om zijn eigen koers te varen. Het vertrouwen heeft om op ontdekkingstocht te gaan naar zijn authentieke IK. De moed heeft om zich los te maken van verstrengelingen om zijn plaats in te nemen.

Het heeft wel een weerslag als dit nog niet voldoende ontwikkeld is bij de puber. We zien dan veelal een van de drie volgende strategieën opkomen. Als eerste de rebel, de puber die gaat strijden tegen regels, tegen de autoriteit van de ouders. De puber heeft ‘bewuste’ ouders nodig. Het spiegelen dat altijd plaats zal vinden nodigt ouders uit om zich hier bewust van te zijn en te kiezen om ook het proces van puberen in te stappen. Niet-bewuste ouders (of dominante ouders) hebben veelal angst om de autoriteit, de macht te verliezen en het ontdekkende en onderzoekende gedrag van de puber snel bestempelen als rebelleren en lastig. Om zo de ‘schuld’ bij de ander te leggen en niet zelf in de spiegel te hoeven kijken. De puber heeft moeite als hij niet volwaardig en gelijkwaardig gezien wordt. Als hij/zij vanuit autoriteit begrensd wordt, als hij/zij als kind behandeld wordt. Als hij/zij te beperkt wordt door dominante ouders in zijn vrijheid om het speelveld van het leven te ontdekken. Of als tweede strategie zich juist helemaal gaat aanpassen en kopieert wat de ouders zeggen, voorschrijven en eisen, zonder naar zichzelf te luisteren. Of als derde strategie ‘bevriest’ de puber zich, sluit zich af van de wereld en komt in een emotioneel en mentaal isolement terecht.

Voor de ouders een enorme uitdaging om de puber de ruimte en vertrouwen te geven om zijn/haar puberteit zo optimaal mogelijk te beleven. En tegelijkertijd zelf het eigen proces van puberen, dat door de puber geactiveerd (gespiegeld) wordt, aan te gaan. Zeker geen gemakkelijke opgave, maar wel essentieel om als ouders en als puber nog authentieker in het leven te staan. Dan is er winst voor iedereen. De drie strategieën die genoemd zijn (rebel, aanpasser/kopieerder, bevriezer) levert eerder verliezers op dan dat er iemand ‘wint’.

Als zowel de pubers als de ouders hun groei realiseren, dan heeft dat een enorme positieve invloed op ieders eigen weerbaarheid. Het zelfvertrouwen versterkt, er is balans tussen hoofd en hart. Er is verbinding met het lichaam, wat gezien wordt als een belangrijk onderdeel van je authentieke IK, omdat je daardoor vorm kunt geven aan je dromen, je passies, talenten en kwaliteiten. Hierdoor is het lichaamsbewustzijn gegroeid en wordt het lichaam beter verzorgd (zowel in voeding, als in beweging en ontspanning). Dit alles resulteert in een optimaal functionerend zelfhelend vermogen en een sterk immuunsysteem! Dit alles draagt ertoe bij dat je dicht bij jezelf blijft, ook als intense gebeurtenissen plaatsvinden. Dat je weerbaar bent om er op zo’n natuurlijk mogelijke wijze mee om te gaan.

Als je dit artikel opnieuw leest en de Nederlander invult waar puber staat en de Overheid waar ouders staat, is het weergave geworden waar we nu als Nederlanders inzitten – midden in de puberteit! Dus, wat er nu werkelijk nodig is om sterker, authentieker, uit deze tijd van maatregelen en beperkingen te komen:

·       elkaar als gelijkwaardig en volwaardig gaan zien en stoppen met ‘andersdenkenden’ direct te bestempelen als complotdenkers, als rebel. Vele ‘andersdenkenden’ zijn juist niet aan het rebelleren, maar aan het onderzoeken wat er werkelijk gebeurt. Aan het ontdekken vanuit welke waarheid zij hun leven vorm willen geven.

·       elkaar ruimte geven om gehoord en gezien te worden. Iedere stem mag en wil gehoord worden, om daarna met elkaar in dialoog te gaan. Niet vanuit een ‘toren’ autoritair en dominant monoloog houden, maar vanuit een open en nieuwsgierige houding elkaar ontmoeten, te sparren en samen kijken waar het midden gevonden kan worden.

·       elkaar respect geven voor ieders beeld van de wereld. En tegelijkertijd openstaan om te zien waar je eigen wereldbeeld te vernauwd is, waar kansen en mogelijkheden liggen om er beiden sterker en authentieker uit te komen. Het vraagt om open te staan voor flexibiliteit, om waar nodig grenzen bij te stellen. Normen en waarden beter op elkaar te laten aansluiten en de bereidheid om met elkaar in gesprek te blijven, zelfs in tijden dat er zoveel verschillen zijn. Sparren gaat over de dialoog vinden en het stellen van onderzoekende en open vragen. Het vraagt om inspanning om je breed te informeren, niet alles klakkeloos over te nemen, maar jouw standpunten in te brengen en de ruimte te geven aan de ander voor zijn/haar standpunten. Het gaat over het vinden van de wijsheid (zowel in jezelf als buiten jezelf) van waaruit eenieder zijn/haar waarheid creëert.

·       bewustwording dat eenieder de verantwoordelijkheid moet nemen om juiste en voedende keuzes te maken, die recht doen aan ieders eigen authentieke ik. Dat er ruimte is voor andere keuzes, zonder dat er direct veroordelend of negatief op gereageerd wordt. Eenieder het gevoel geven dat de regie over je eigen leven en het nemen van de zelfverantwoordelijkheid bijdragen aan je totale welzijn. Het is, net als bij puberen, iets van beide kanten – geeft voor beiden groeimogelijkheden als er niet vanuit macht, autoriteit en hiërarchie gedacht en gehandeld wordt en er vertrouwen is in ieders zelfverantwoordelijkheid. Het versterkt ieders innerlijke wereld en immuunsysteem. Het heeft eigen beslissingsbevoegdheid nodig om eigen grenzen te kunnen stellen die kloppend zijn.

Dus laten we allemaal deze tijd benutten als een tijd van ontwaken door te gaan puberen zoals puberen werkelijk bedoeld is, dan komen we er sterker en authentieker uit!